علوم تجربی
اموزشی تفریحی
منظور مندليف از اين جملهها آن بود كه در سير تاريخی عناصر شيميايی، زمان حدس زدن وجود عناصر و پيشگويی خواص مهمشان فرا رسيده است. جدول تناوبیپايهای براي اين كار شد. حتی ساخت اين جدول نشان میداد كه در چه جاهايی مكان خالی باقی میماند كه بايد بعداً اشغال شود. با آگاهی از خواص عناصر موجود در جوار اين مكانهای خالی میشد خواص مهم عناصر ناشناس را تخمين زد و چند مشخصه مقداری آنها (جرمهای اتمی، چگالی، نقطه ذوب و نقطه جوشش و مانند آنها را) به كمك نتيجه گيریهای منطقی و چند محاسبه رياضی ساده، تعيين كرد. اين مطالب نياز به تبحر كافی در شيمی داشت. مندليف از اين تبحر برخوردار بود كه با تركيب آن با تلاش علمی و اعتقاد به قانون تناوبی توانست پيشگوهای درخشانی درباره وجود و خواص چندين عنصر جديد ارائه دهد. بنابراين مطابق با اين فكر جدولی درست كرد و شصت و سه عنصر شناخته شده را به ترتيب جرم اتمیشان در جدول قرار داد. تعداد عناصر در سطرهای جدول يكی نبود مثلاً سطر پنجم 32 عنصر داشت در حالی كه سطر ششم فقط شامل 6 عنصر بود. ولی عناصری كه خواص آنها شبيه به هم بود در اين جدول نزديك هم قرار داشتند و بدين علت مقداری از خانههای جدول خالی ماند. مندليف در مورد خانههای خالی اظهار داشت كه خانههای خالی متعلق به عناصری است كه تاكنون شناخته نشده. وی اين نتيجه را در سال 1869 به جامعه شيمی روسيهتقديم كرد . جدول مندليف كه پيش بينی وجود 92 عنصر را مینمود جز لوترمايز كه يك سال بعد از مندليف جدولی مشابه با جدول مندليف انتشار داده بود، طرفداری نداشت. پيش بينیهای عجيب مندليف زمان درازی به صورت مثالهای موجود در همه كتابهای شيمی در آمده بود و كمتر كتاب شيمی وجود دارد كه در آن از اكاآلومينيوم و اكابور و اكاسيليسيم ياد نشدهباشد، كه بعدها پس از كشف به نامهای گاليوم، سكانديوم ژرمانيوم ناميده شدن. در ميان سه عنصری كه مندليف پيش بيني كرده بود اكاسيليوم بعد از سايرين كشف شد(1887) و كشف آن بيش از كشف دو عنصر ديگر مرهون ياری بخت و تصادف مساعد بود. در واقع كشف گاليوم توسط بوابودران (1875) مستقيماً توسط روشهای طيف سنجی بود و جدا كردن سكانديوم توسط نيلسون و كلو (1879) مربوط به بررسی دقيق خاكهای نادر بود كه درآن زمان اوج گرفته بود. اندك اندك همه پيشگويیهای مندليف تحقق يافتهاند. آخرين تأييد در مورد وزن مخصوص سكانديوم فلزی بود در سال 1937 فيشر شيميدان آلمانی موفق به تهيه سكانديوم با درجه خلوص 98 درصد شد. وزن مخصوص آن سه گرم بر سانتی متر مكعب بود و اين دقيقاً همان رقمی است كه مندليف پيش بينی كرده بود. در پاييز سال 1879 انگلس كتاب جامعی به دست آورد كه نويسندگانش روسكو و شورلمر بودند در آن كتاببرای نخستين بار به پيشگويی اكاآلومينيوم توسط مندليف و كشفاش تحت نام گاليوم اشاره شده بود. در مقالهای كه بعدها انگلس در كتابی هم نقل كرده است، اشاره به مطلب آن كتاب شيمي شدهاست و نتيجه گرفته است كه: «مندليف با به كار بردن ناخودآگاه قانون تبديل كميت به كيفيت هگل، واقعيت علمیای را تحقق بخشيد كه از نظر تهور فقط قابل قياس با كار لوريه در محاسبه مدار سيارهناشناخته نپتونبودهاست. علاوه بر اين با اكتشاف آرگوندر سال 1894 و هليومو اينكه «رامزی» نظريه جدول مندليف وجود نئونو كريپتون و گزنونرا پيش بينی نمود. جدول مندليف شهرت عجيب و فوق العادهای كسب نمود. در اين سالها بود كه تمام آكادمیهای كشورهای جهان (غير از مملكت خودش) او را به عضويت دعوت نمودند زيرا مندليف مردی آزاديخواه و طرفدار جدی حقوق زن بود و به اين علت مورد لطف قرار نگرفت. مندليف در دوم فوريه 1907 در هفتاد و سه سالگی درگذشت. به طوری كه میدانيم از هنگامی كه جدول مندليف بوجود آمد خانههای خالی آن يكی پس از ديگری با كشف عناصر پر میشد و آخرين خانه خالی جدول در سال 1938 با كشف (آكتينوم) در پاريسپر شد.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات آخرین مطالب پیوندهای روزانه |
||
![]() |